Funkčné zmeny, zníženie výrobných nákladov
Pre Intel to bola silná rana, pretože on sám nezaviedol procesory s 10 nm do výroby sám a stále ich vyrába vo veľmi zrelých 14 nm procesoch - musíte si však uvedomiť, že to robí už viac ako štyri roky. AMD X570je tiež prvou platformou, ktorá predstavuje nový štandard PCI-Express - verzia 4.0. Doteraz to spoločnosť Intel vždy robila a spoločnosť AMD v tejto veci zaostávala. Tento čas je však iný. Zdá sa teda, že za dva roky (ktoré uplynuli od premiéry prvého Ryzena) sa AMD na pár rokov svojej nedbanlivosti vyrovnala pomstou, pretože dokázala predbiehať Intel. Technologický proces, inovácia, iba výkon je stále v rukách spoločnosti Intel, pretože jej procesory dokážu dosiahnuť oveľa vyššie frekvencie ako procesory AMD. V tomto prípade sa tomu zelenému ešte nepodarilo dobehnúť tie modré. Stále však získavajú trhový podiel veľmi rýchlo pre stolné procesory a čoskoro pravdepodobne aj pre serverové procesory.
Najdôležitejšou zmenou oproti predchádzajúcej sérii je použitie dvoch typov kremíkových jadier na lamináte procesora. Samotné jadrá procesora sú „zabalené“ do čipov, každá po 4 jadrách (8 vlákien) . Tieto čipy sú technologicky najvyspelejšou súčasťou nových procesorov Ryzen, pretože sa vyrábajú v procesoch triedy 7nm , takže emitujú menej tepelnej energie a dosahujú vyššie frekvencie ako predchádzajúce série. Okrem chipletov, ktoré obsahujú iba procesorové jadrá, sa na lamináte nachádza aj vstupno-výstupný čip.
I / O čip sa vyrába v staršom procese triedy 12nm, aby sa mierne znížili náklady. V tomto čipe sú umiestnené všetky radiče DDR4, PCI-Express a USB 3.2 RAM . Všetko je navzájom prepojené rovnakou Infinity Fabric rail ako v prípade jeho predchodcov. Zhrnutie - každý procesor pozostáva z najmenej troch systémov pod tepelným rozdeľovačom. Dva chiplety so 4 jadrami a I / O čipom. Toto tiež ovplyvňuje výrobné náklady, pretože nefunkčné kremíkové štruktúry môžu byť odmietnuté vo výrobnom procese konečného procesora. Keby bol spracovateľ monolitický, akékoľvek poškodenie výrobného procesu by bolo stratou celku.
Zmeny v architektúre
Najdôležitejšie zmeny v architektúre Zen 2 v porovnaní s jej predchodcami sú:
- Rekonštrukcia jednotky FPU s rozšírením na 256 bitov. Teoreticky by sa výkon pomocou inštrukcie AVX2 mal zvýšiť o 100%, pretože už môže bežať na 256-bitových vektoroch v jednom hodinovom cykle.
- Zvýšenie vyrovnávacej pamäte pre mikro-operácie, až 4096 záznamov (v porovnaní s 2048 pre predchodcov)
- Veľa opráv pri sťahovaní a dekódovaní inštrukcií
- Lepšia predikcia skoku
- Zdvojnásobenie vyrovnávacej pamäte L3 v rámci jedného chipletu
Berúc do úvahy všetky tieto zmeny, IPC (Pokyny na hodiny) sa podľa AMD zvýšili o 15%, čo potvrdzujú testy, ktoré sú už bežne dostupné na webe.
Dodatkowo zarówno same procesory jak i dedykowana im platforma (chipset AMD X570) obsługują PCI-Express w wersji 4.0 dwukrotnie szybsze od poprzednika. Jest obsługiwany też oficjalnie standard USB 3.2 dublujący szybkość transmisji po pojedynczym kablu z 10 Gbps do 20 Gbps, co oznacza w praktyce szybkość do 2,5 GB/s. Odpowiednią nawet dla dołączanych przez takie złącze dysków SSD PCI-Express 3.0 nVMe. Trzeba więc przyznać, że platforma jest bardzo nowoczesna jak na ten czas.
Ryzen 5 3600 oraz Ryzen 7 3800X - czyli bohaterowie tego testu
Oba procesory składają się z dwóch chipletów z rdzeniami x86. Model Ryzen 5 3600 ma 3 aktywne rdzenie w każdym (3+3), zaś model Ryzen 7 3800X ma wszystkie aktywne (4+4). Każdy rdzeń oczywiście obsługuje dwa wątki jednocześnie, dzięki technologii SMT - więc prezentowane procesory są odpowiednio 12 i 16 wątkowe. Częstotliwość bazowa Ryzen 5 3600 wynosi 3,6 GHz, a w trybie Precision Boost (odpowiednik Turbo Intela) może osiągać do 4,2 GHz w zależności od temperatury, coolera i warunków panujących w obudowie. W przypadku Ryzen 7 3800X częstotliwość bazowa to 3,9 GHz, zaś w trybie Precision Boost może wzrastać nawet do 4,5 GHz jeśli wykorzystywać będziemy mało rdzeni. Ta ostatnia będzie jednak bardzo trudna do osiągnięcia, ponieważ jest to procesor który już mocno się grzeje, i wymaga naprawdę solidnego chłodzenia.
Zatem tytułowe co i dla kogo? Przekonajmy się dla kogo optymalnym wyborem będzie stosunkowo niedrogi sześciordzeniowy Ryzen 5 3600, a kto powinien jednak zainwestować w mocnego ośmiordzeniowca Ryzena 7 3800X.
Platforma testowa i ustawienia
Testy wydajności przeprowadzamy na następującej platformie:
- Procesor AMD Ryzen 7 3800X i AMD Ryzen 5 3600
- Płyta główna Gigabyte X570-I AORUS PRO WIFI, UEFI F10c (AGESA 1.0.0.4B)
- Pamięć RAM Patriot Viper4 Blackout 2 x 8 GB DDR4-3600 (17-19-19-39)
- Karta graficzna AMD Radeon RX470 8 GB
- Dysk SSD Samsung 840 EVO 120 GB
- Zasilacz CoolerMaster MASTERWATT 750W (80 Plus Bronze)
- Cooler procesora CoolerMaster MASTER AIR MA620P
Na platformie zainstalowany jest Windows 10 Pro w wersji 64 bitowej (1903). Przed testowaniem wydajności ustawiamy pamięci RAM do parametrów nominalnych, czyli DDR4-3600 i dobieramy tylko podstawowe timingi na wartości 17-19-19-39. Resztę timingów dobiera testowana płyta główna. Profil zasilania z którego korzystamy to AMD Ryzen Balanced, polecany przez AMD.
Wydajność w renderingu oraz grach
Z uwagi na dość przeciętną kartę graficzną jaką jest Radeon RX470 w 2020-2021 roku testy w grach należy brać troszkę z przymrużeniem oka, przy mocnej karcie pokroju GeForce RTX 2080 Super wyniki mogły by być troszkę inne. Wiele zależy też od konkretnej sytuacji w danej grze - my przedstawiliśmy typowe sytuacje i miejsca testowe w grach. Testy wykonaliśmy w rozdzielczości FullHD, z wysokimi detalami - by nie tworzyć sztucznego środowiska testowego. Widać jednak że przy karcie tej klasy 8 rdzeni raczej niewiele zmienia, i najprawdopodobniej nawet z mocniejszą kartą różnice nie będą aż tak znaczące jaka jest różnica w cenie obu procesorów. Co innego rendering, tam wszystko skaluje się niemalże liniowo z ilością rdzeni, i tam Ryzen 7 3800X naprawdę się wykazał notując mniej więcej o 26-27% lepsze wyniki aniżeli Ryzen 5 3600. To właśnie bardziej profesjonalne zastosowania są konikiem najwyższych modeli procesorów Ryzen, i tak jest też w naszym przypadku.
Pobór energii elektrycznej
Niejako zgodnie z oczekiwaniami, platforma z procesorem Ryzen 5 3600 pobiera o około 28% energii elektrycznej pod pełnym obciążeniem. Adekwatnie do ilości rdzeni…
Podsumowanie
Oba testowane procesory Ryzen mają swoje miejsce na rynku, przy czym w odróżnieniu od poprzednich serii jedno nie wyklucza drugiego. Jak wiemy z setek testów dostępnych już w sieci (bo jednak premiera tych procesorów miała miejsce już jakiś czas temu) dzięki znacznym ulepszeniom w architekturze Zen 2 względem tej pierwszej generacji oba testowane procesory są nie tylko bardzo wydajne w zastosowaniach wielowątkowych, ale także gdy wykorzystywane jest mniej rdzeni. A taka sytuacja ma miejsce w wielu grach czy aplikacjach użytkowych. AMD dopracowało swoją wersję Turbo całkiem dobrze w stosunku do poprzednich generacji, i dystans do procesorów Intela jest już naprawdę niewielki. Wracając jednak do dwóch procesorów które mieliśmy okazję przetestować - Ryzen 5 3600 to koszt około 900 zł, zaś model Ryzen 7 3800X około 1800 zł.
Ryzen 7 3800X ma o 25% rdzeni więcej. Uwzględniając to, Ryzen 7 3800X raczej nie jest raczej optymalnym procesorem do typowego domowego PC dla gracza, ale raczej dla profesjonalisty który na pracy tego procesora zarobi i zaoszczędzi czas szybciej generując swoje projekty, prace, wizualizacje. W grach z bardzo wydajną kartą graficzną pokroju GeForce RTX 2080 Super Ryzen 7 3800X najprawdopodobniej także okaże się szybszy od Ryzen 5 3600, ale nie będzie to miało większego znaczenia w kontekście komfortu gry, a raczej będzie widoczne tylko na wykresach jako przewaga czysto teoretyczna. Ryzen 5 3600 jest natomiast optymalnym wyborem do domowego PC dla graczy, i na tym polu bardzo dobrze konkuruje także z Intelem. Do profesjonalnych zastosowań oczywiście też się nadaje, ale trzeba nastawiać się na 25-28% niższą wydajność niż w przypadku ośmiordzeniowego modelu Ryzen 7 3800X. O tyle dłużej będzie się czekać na rendery grafik czy kompresję filmów. Decyzja należy już jednak do klienta końcowego, jego wymagań i oczekiwań.